نماد سایت استودیو صدابرداری گُـدار

آکوستیک چیست ؟

 علوم مربوط به صدا و شنوایی را در اصطلاح اکوستیک (Acoustic) می نامند . به طور کلی علمی که به تولید و چگونگی انتقال امواج صدا در محیط های گوناگون می پردازد و پدیده های بازتاب  ، شکست  ، پخشایی و جذب آنها را در ساختمانها  ؛ تالارها ، اتاق ها و استودیو ها بررسی می کند  اکوستیک نام دارد .  علم آکوستیک  دارای شاخه های بسیار زیادی از جمله : آکوستیک ساختمان و سالنها ، آکوستیک هوایی ، آکوستیک موسیقی ، آکوستیک زیر آبی ، آکوستیک ناخطی ، آکوستیک شنوایی و فیزیولوژی ، آکوستیک مولکولی و … می باشد .

هدف اصلی آکوستیک از بین بردن صداهای زائد و مزاحم (نویز) در سالنها و ساختمانها و ایزوله سازی صوتی سالن و ساختمان و ساختن فضای مرده برای ضبط در استودیوها می باشد .

آکوستیک در ایران

در ایران رشته ای مستقل به نام اکوستیک در دانشگاه ها موجود نمی‌باشد . ولی در رشته هایی مثل فیزیک ، معماری ، تئاتر و موسیقی به طور مختصر و به صورت تنها چند واحد درسی به این دانش پرداخته می‌ِشود . از میان تمامی زیر شاخه‌های این رشته در ایران تنها اکوستیک ساختمانی و اکوستیک موسیقی توسط اشخاص و شرکتها و برخی سازمانها دنبال شده و مورد بررسی قرار گرفته است .

استودیو : مکانی است با شرایط اکوستیکی وتجهیزات خاص برای ضبط و پخش موسیقی و برنامه های رادیویی وتلویزیونی

استودیوهای رادیویی وتلویزیونی :

اصولی ترین نکات در تعیین یک استودیوی رادیویی و تلویزیونی عبارتند از: حجم استودیو – مکان استودیو وامکانات استودیو .

عموما استودیو های رادیویی و تلویزیونی را  برای  سه  نوع  برنامه  طراحی می کنند :

 

۱-       استودیوی کوچک  برای ضبط و پخش برنامه های ساده مانند خبر- گفتار ساده – آگهی و مصاحبه .

۲-       استودیوی متوسط  برای ضبط برنامه های ترکیبی مانند مسابقات و سرگرمی – حضور تعدادی تماشاچی .

۳-        استودیو با وسعت کافی وامکانات زیاد  برای ضبط برنامه هایی مانند شو – مسابقات بزرگ ونمایش های رادیویی وتلویزیونی و حضورتعدادی تماشاچی .

اصول کلی در ساخت استودیوهای موسیقی  ، همانند استودیوهای رادیویی و تلویزیونی است. با این تفاوت که سطح نویز زمینه در استودیوهای موسیقی کمتر از استودیوهای رادیویی وتلویزیونی است ، زیرا نور افکن ها و دوربین های تصویر برداری و بوم های صدا و غیره وجود ندارند .

بنابراین باید سطح نویز زمینه ناشی از دستگاه های تهویه و سر وصدای بیرون از استودیو در حد پایین تری نسبت به استودیو های رادیویی وتلویزیونی باشد و ایزولاسین آکوستیکی اهمیت زیادی پیدا می کند. زیرا در غیر این صورت امکان ضبط بهینه ی صدای سازهای ضعیف مانند نی وجود ندارد .

حجم استودیوهای موسیقی باید متناسب با تعداد نوع سازها و نیز سبک موسیقی باشد. برای مثال تعداد سازها در موسیقی سمفونیک زیاد است پس برای ضبط موسیقی سمفونیک نیاز به استودیویی بسیار بزرگ می باشد. علاوه بر این زمان واخنش   ( زمان واخنش  : مدت زمانی که طول می کشد تا انرژی صدا بعد از خاموش شدن منبع صدا ۶۰ دسیبل افت کند .) باید متناسب با نوع موسیقی باشد .

بهبود شرایط استودیوی خانگی :

 

در موارد زیر باید نسبت به بهبود شرایط اکوستیکی استودیوی موسیقی خانگی اقدام کرد :

هنگامی که محل ضبط از نظر اکوستیکی زنده ( وجود انعکاسات زیاد صدا) باشد. مثل پارکینگ یا زیرزمین با دیوارهای سیمانی .

هنگامی که محل ضبط کوچک و کم حجم باشد .

هنگامی که سر و صدای بیرون در صدای ضبط شده شنیده شود .

هنگامی که تقویت کننده گیتار برقی و بلند گوهای مونیتورینگ صدایی بم دارند .

هنگامی که قصد دارید میکروفون را در فاصله ی دورتری قرار دهید بدون این که نویز محیطی و واخنش محل ضبط بیش از حد باشد .

هنگامی که نشت صدای دیگر سازها در سیگنال های اصلی میکروفون ها شنیده شود .

در این شرایط با پیروی از توصیه های زیر وضعیت اکوستیکی محل ضبط خود را ارتقا دهید .

وجود واخنش اکو به علت انعکاس صدا از سطوح داخلی محل ضبط است. بنابراین سطوحی که صدا را بیشتر جذب می کنند به حل مشکلات کمک می کنند .

برای جذب فرکانس های بالا می توان از مواد نرم همچون اسفنجی استفاده کرد. آن ها را می توان بر روی دیوارها نصب کرده و یا از چارچوب های عمودی آویزان کرد .

اسفنج های ضخیم و قطور بهتر از اسفنج های نازک عمل می کنند. اسفنجی با قطر ۱۰ سانتیمتر بر روی دیوارها فرکانس های ۸۰۰ هرتز به بالا را جذب می کنند. صفحات اسفنجی را با فاصله از هم قرار دهید چرا که این امر به پراکندگی صدا کمک می کنند .

از صفحات اسفنجی بیش از حد استفاده نکنید. زیرا محل ضبط از نظر اکوستیکی مرده (انعکاس بسیار اندک صدا) و برای نوازندگی ناراحت کننده می گردد .

سعی نمایید بخشی از انعکاسات صدای موجود در محل ضبط را برای زنده بودن صدا حفظ کنید …

دیگر جاذب های فرکانس بالای صدا فرش- موکت- کارتن و پشم شیشه ی عایق شده هستند. اگر بین مواد جاذب صدا ودیوار محل نصب آن ها چند سانتیمتر فاصله باشد به جذب فرکانس های میانی بم کمک می کند. برای استفاده از مواد جاذب صدا ابتدا سطوح کوچکی از آن ها را در پشت یا بالای سر نوازنده قرار دهید سپس با افزایش تدریجی سطوح فوق وضعیت اکوستیکی را تا حد مورد نظر به اکوستیک مرده نزدیک سازید .

برای جذب فرکانس های پایین می توان آن ها را به دام انداخت .

سه راه برای به دام انداختن فرکانس های پایین وجود دارد :

 

۱٫ منبع تشدید صدا : یک سطح یا بشکه ۱۳۰ الی ۲۰۰ لیتری از جنس پلاستیک را انتخاب کرده و آن را با پشم شیشه ی عایق شده پرکنید. از پارچه ی کنفی یا لایی چسب خیاطی برای پوشاندن دهانه استفاده کنید. این منبع تشدید فرکانس های نزدیک به ۲/۱۱۳۰ هرتز را جذب می کند. ارتفاع این بشکه بر حسب فوت (یک فوت ۴۸/۳۰) است. برای مثال بشکه ای با ارتفاع ۳ فوت ۱۸۸ هرتز را جذب می کند . محل قرار گرفتن این بشکه در مکان ضبط چندان مهم نیست .

۲٫ کیسه ی اصطکاک : یک کیسه یا  گونی کنفی با قطر ۶۰۰ سانتیمتر و ارتفاع ۵/۲ متر را تهیه کرده و آن را با پشم شیشه پر کنید. انگاه آن را در فاصله ی حدود یک متر از گوشه ی اتاق ضبط آویزان نمایید . لازم به ذکر است که فاصله ی کیسه از گوشه ی اتاق تعیین کننده ی فرکانسی است که آن را جذب می کند .

۳٫ صفحه ی مشبک : دو چارچوب مربع شکل با فاصله ی یک متر ساخته و آن را مشبک نمایید. سپس آن ها در دو گوشه از گوشه های محل ضبط  با  فاصله ی یک متر از سقف قرار دهید . این چارچوب باید به صورت مورب بین دو دیوار قرار گیرد . سپس روی پارپوب ها را با فویل آ لومینیومی و زیر آنها را با پارچه ی برزنتی بپوشانید. آنگاه حد فاصل آن ها تا دیوار را با عایق صوتی آر_۳۰ پر نمایید .

البته در صورتی که فرکانس های پایین در محل ضبط تولید نشود احتیاجی به استفاده از روش های فوق نیست. برای مثال چنانچه می خواهید صدای گیتار باس برقی را ضبط کنید تقویت کننده قدرت آن را خاموش کرده و با کابل صدای آن را ضبط نمایید و نوازنده می تواند به کمک هدفون صدای ساز خود را بشنود.

اگر صدای تقویت شده ی یک گیتار باس برقی را به وسیله ی بلندگو در یک اتاق پخش کنید و فرکانس های پایین آن را تقویت نمایید ممکن است صدای برخی از نت ها را بسیار تقویت شده تر و کوبنده تر بشنوید .

* چگونه ضبطی با کم ترین نویز داشته باشیم ؟

هنگام صدابرداری دستگاه تلفن و دیگر لوازم با صدا را خاموش کنید .

صبر کنید تا وسایل نقلیه ای همچون آمبولانس و هواپیما عبور کنند.

پنجره ها را ببندید و روی آن ها را با تخته سه لایی ضخیم بپوشانید.

درب ها را ببندید و روزنه های آن ها را با دستمال کاغذی یا پارچه ای بپوشانید.

اشیاء کوچکی که می توانند مولد سر و صدا باشند از محیط ضبط دور کنید.

فاصله ی ما بین درها و چارچوب درب را با نوار های عایق صوتی حرارتی بپوشانید. (به هنگامی که ضبط صدا را انجام نمی دهید برای تهویه ی هوا درب ها را باز بگذارید)

درب های تو خالی را با درب تو پر جایگزین کنید.

تمام روزنه های اتاق ضبط را با تخته سه لایی ضخیم بپوشانید.

کف اتاق بالای استودیو را با چندین لایه تخته سه لایی و فرش بپوشانید و عایق صوتی در فاصله ی هوایی بین استودیو و کف بالای استودیو قرار دهید .

خروج از نسخه موبایل